Je weet vast wel dat iedere werknemer, dus ook jij als uitzendkracht, bepaalde rechten heeft wat betreft werktijden en pauzes. Dit staat allemaal beschreven in de arbeidstijdenwet. Wil je weten wat hier precies instaat? Of ben je benieuwd wat volgens de arbeidstijdenwet jouw rechten zijn wat betreft pauze, nachtdienst en rusttijden? Wij vertellen het je op deze pagina.
Wat is de arbeidstijdenwet?
Even een stapje terug: wat is deze wet eigenlijk precies? De arbeidstijdenwet is opgesteld door de overheid om ervoor te zorgen dat werknemers niet mentaal en/of fysiek uitgeput raken. Samen met de Arbowet zorgt de wet voor goede arbeidsomstandigheden. Alle werkgevers moeten zich hieraan houden, al zijn er soms iets andere regels opgenomen in de cao van de desbetreffende branche. Het is daarom belangrijk om altijd goed je arbeidsovereenkomst door te lezen als je precies wilt weten hoe het zit met arbeidstijden en pauzes bij jouw werk.
Wat staat er in de arbeidstijdenwet?
In de arbeidstijdenwet staan allerlei regels over onder andere arbeidstijden en pauzes, waaraan werkgevers zich moeten houden. Dit geldt voor alle mensen die in dienst zijn, dus naast reguliere werknemers, ook voor uitzendkrachten en stagiaires. Wel zijn er aparte regels binnen de arbeidstijdenwet voor jongeren van 15, 16 en 17 jaar. Hieronder beschrijven we de belangrijkste regels, ook voor jongeren.
Werktijden
Volgens de arbeidstijdenwet mag een werknemer vanaf 18 jaar maximaal 12 uur per dienst werken en maximaal 60 uur per week. Daarbij geldt wel dat je niet elke week dit maximale aantal uren mag werken. Als het gaat om een langere periode, zijn dit de regels wat betreft arbeidstijden:
- Per 4 weken: gemiddeld 55 uur per week over deze periode. Maar daarbij mag het nooit langer dan 60 uur per week zijn.
- Per 16 weken: gemiddeld 48 uur per week over deze periode. De werkgever en werknemer maken hierbij onderling afspraken over de werktijden per dag en per week.
De arbeidstijdenwet beschrijft voor jongeren van 16 jaar en 17 jaar het volgende over arbeidstijden:
- Per dienst: 9 uur
- Per week: 45 uur, uren op school worden ook meegerekend.
- Per 4 weken: gemiddeld 40 uur per week, maar nooit langer dan 45 uur per week.
In de arbeidstijdenwet staat over jongeren van 15 jaar:
- Per schooldag: 2 uur
- Per niet-schooldag en vakantiedag: 8 uur
- Per schoolweek: 12 uur
- Per vakantieweek: 40 uur
Rusttijden en pauzes
Wat betreft rusttijden en pauze is er in de arbeidstijdenwet het volgende opgenomen voor werkgevers vanaf 18 jaar:
- Na een werkdag mag een werknemer 11 uur aaneengesloten niet werken. Dit mag eens in de 7 dagen worden ingekort tot 8 uur als dit noodzakelijk is voor het bedrijf.
- Bij een werkweek van 5 dagen mag een werknemer na een werkweek 36 uur aaneengesloten niet werken.
- Bij een langere werkweek mag een werknemer in een periode van 14 dagen minimaal 72 uur aaneengesloten niet werken. Deze periode mag gesplitst worden in twee perioden van minimaal 32 uur.
- Een werknemer heeft recht op minimaal 30 minuten pauze als hij of zij langer dan 5,5 uur heeft gewerkt. Dat mag opgesplitst worden in twee keer een kwartier.
- Werkt een werknemer langer dan 10 uur? Dan is de pauze minstens 45 minuten. Die mag worden gesplitst in meerdere pauzes van minimaal een kwartier.
De rusttijden en de wettelijke pauze volgens de arbeidstijdenwet voor 16 jaar en 17 jaar zijn als volgt:
- De minimum dagelijkse rust is 12 uur.
- Tussen 23.00 uur en 6.00 uur moet de werknemer verplicht rusten.
- De minimale wekelijkse rust is 36 uur.
- Bij een werktijd van meer dan 4,5 uur heeft de werknemer recht op minimaal 30 minuten pauze. Dit kan worden opgesplitst in twee pauzes van een kwartier.
De arbeidstijdenwet wat betreft pauze en rusttijden is wat strenger voor 15-jarigen:
- Het minimum aantal uren rust per dag is 12 uur.
- Tussen 19.00 uur en 7.00 uur moet de werknemer verplicht rusten.
- In vakanties moeten 15-jarigen verplicht rusten tussen 21:00 en 7:00.
- Als de werknemer meer dan 4,5 uur werkt, heeft hij of zij recht op minimaal een half uur pauze, aaneengesloten.
Nachtdiensten
De arbeidstijdenwet beschrijft over de nachtdienst het volgende:
- In een periode van 16 weken mag de werknemer maximaal 36 nachten werken; dit mogen maximaal 7 diensten achter elkaar zijn. Per jaar mag de werknemer 140 nachtdiensten werken.
- Per nachtdienst mag er niet meer dan 10 uur gewerkt worden.
- Als een nachtdienst eindigt ná 02.00 uur mag hierna minimaal 14 uur niet gewerkt worden. Maximaal 1 keer per week mag dat ingekort worden tot 8 uur als dit noodzakelijk is.
- Na een reeks van 3 of meer nachtdiensten mag een werknemer minimaal 46 uur niet werken.
Voor jongeren onder de 18 jaar geldt dat zij geen nachtdienst mogen werken.
Werken op zondag
Over het algemeen geldt volgens de arbeidstijdenwet dat werken op zondag niet verplicht is, tenzij dit met de werkgever is afgesproken en als het werk dit noodzakelijk maakt. Een werknemer heeft sowieso altijd recht op minstens 13 vrije zondagen per jaar. Deze regels gelden ook voor 16- en 17-jarigen. Voor 15-jarigen gelden iets strengere regels: je hebt recht op 5 vrije zondagen per 16 weken en als je op zondag werkt, moet je de zaterdag ervoor vrij krijgen.
Wil je meer lezen over de arbeidstijdenwet? Bekijk alle informatie hierover op de website van de Rijksoverheid. Ben je na het lezen van dit artikel helemaal klaar om een baan te zoeken? Neem dan eens een kijkje bij onze vacatures.